Deeg: maken, kneden, rijzen, bakken en alles wat erbij komt

Zelf thuis deeg maken is een van de leukste activiteiten om te doen. Het is simpel, werkt ontspannend en je hebt een heerlijk vers product in huis. Wat heb je voor het maken van deeg nodig en hoe werkt dit? In deze post geven we je tips en leggen we uit wat je nodig hebt om zelf deeg te maken.

Deeg maken

Elk soort deeg begint bij een goed recept. Kies een recept uit en zorg ervoor dat je goede kwaliteit ingrediënten koopt. Dus goede kwaliteit bloem, gist en eventueel andere ingrediënten zoals pitten en zaden die je aan het brood wilt toevoegen. Een klein verschil in smaak kan al de keuze tussen normaal zout of grof zeezout zijn. 

Volg de instructies van het recept en meng de ingrediënten. Minimale aanpassing kunnen al een groot verschil maken. Wil je bijvoorbeeld een pizza met opbollende rand? Gebruik dan ijskoud water in plaats van lauwwarm water. 

Het kneden van deeg gaat het eenvoudigst met een mixer of  kneedmachine. Dit kan bijvoorbeeld met een handmixer met deeghaken, Magimix met deegmes of met een Ankarsrum kneedmachine. Beide machines hebben een krachtige motor. Zo kan de Ankarsrum met gemak 5 kilogram deeg kneden. Dat zijn zeker 5 broden!

Rijzen

Na het maken van het deeg is het tijd om het te laten rijzen. Een belangrijk proces, want dit geeft het brood volume en maakt het brood luchtig. Je kunt het deeg laten rijzen in een grote kom. Let erop dat de kom altijd wat groter moet zijn dan je deeg, omdat het deeg groter zal worden. We vinden de kom van Pyrex altijd fijn werken, doordat deze van glas is, kun je zien hoeveel het deeg al gerezen is.

De rijsmand van Birkman is ook handig voor het rijzen van deeg. Ook kun je deze later gebruiken om je brood in te serveren. Daarnaast geeft een broodmand het brood gelijk textuur.

Met een lamé mesje, dit is een vlijmscherp dun mesje, geef je brood of stokbrood inkepingen die zich tijdens het bakken verder zullen openen. Sommige bakkers maken er een hele sport van om met het lamé mesje kunstwerken in het brood te creëren. 

Zorg ervoor dat je het deeg tijdens het rijzen bedekt met een vochtige theedoek of nog beter: een deegdoek. Een deegdoek is meer voor de ervaren bakkers, hier zit namelijk een gebruiksaanwijzing bij. 

Het bakken

Je kunt op verschillende manieren brood bakken. Zo kun je brood bakken in een broodbakmachine of in de oven met een bakvorm, schietplank of pan. We maken het liefst gebruik van de oven. Zo kun je gebruikmaken van een bakvorm of van een gietijzeren braadpan. Wil je het helemaal professioneel aanpakken dan is de broodpan van Le Creuset een aanrader.

De meeste bakvormen en braadpannen zijn gemaakt van staal en gietijzer. Dit zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en garing. Ook geeft zo’n vorm de mogelijkheid het brood later in gelijke plakken te verdelen. Plaats voor een krokant korstje een schoteltje met water in de oven. Dit zorgt voor een circulatie van vocht in de oven. 

Tip: Wist je dat je van pizzadeeg net zo makkelijk een focaccia kan maken? Rol het deeg uit, druk er met je vingertoppen gaten in. Smeer het deeg in met olie, grof zeezout en Rozemarijn. Eventjes in de oven en je hebt een heerlijke snack. 

Wat heb je nodig?

Ben je helemaal enthousiast geworden en wil je nu zelf ook koekjes, pizza en brood bakken? Veel beginnende thuisbakker missen de tools om hun recept perfect te maken. Dat vinden we erg zonde, want voor bakken heb je helemaal niet zo veel nodig.  Hieronder vind je 12 producten die je helpen het perfecte deeg te maken. 

• Deegschraper
• Mengkom
• Spatel
• Maatcups/ maatbeker
• Weegschaal
• Klopper (elektrisch of manueel)
• Deegkneder (elektrisch of manueel)
• Deegroller
• Bakvormen
• Pizzasteen
• Ovenrek
• Lamé mes 
• Deegdoek / bakkers linnen

Deegschraper

Dit simpele stukje kunststof is een must zodra je wat meer gaat bakken. Zonder schraper ben je meer aan het schoonmaken dan bakken. Ideaal voor het verplaatsen van je deeg, leeg schrapen van je kom en schoonmaken van je aanrechtblad.

Ook kun je met een deegschraper makkelijk je stukjes deeg verdelen en van je weegschaal afschrapen. Die paar euro die het kost ben je met de eerste keer bakken al vergeten. 

Mengkom

Bakken is mengen en zonder kom wordt dat gegarandeerd een bende. Een goede mengkom is lekker diep, heeft het liefst een rubberen voet zodat deze niet slipt tijdens het mengen. Het liefst een van glas of metaal, kunststof kan namelijk verkleuren zodra je met kleur gaat werken. Het voordeel van glas is  dat je het deeg kan zien rijzen. We raden deze van Pyrex aan https://www.meesterslijpers.nl/pyrex-classic-mengkom-14cm.

Spatel

Met een spatel kun je makkelijk roeren en zorg je dat de kom helemaal leeg krijgt. Neem het liefst een spatel van silicone (kan goed tegen hitte) maar ook een houten spatel werkt. Zo hoef je niets weg te gooien en wordt het afwassen ook een stuk aangenamer. 

Maatcups/ maatbeker

Bakken is precisie dus het is belangrijk dat je de juiste hoeveelheden toevoegt. Je hebt in ieder geval een maatbeker of maatcups nodig met een Nederlandse maatverdeling. Maar eigenlijk zijn ze met engelse maatindeling net zo handig. Want een halve theelepel kun je ook met je eigen theelepel doen, maar een halve cup wordt al wat moeilijker. 

Zoals gezegd, bakken is wetenschap en het is moeilijk om vloeistof precies te meten zonder maatbeker. Onze aanrader zijn de modellen van OXO. Daarmee kun je aan de zijkant en aan de bovenkant zien hoeveel er in de beker zit. Een andere tip zijn de glazen maatbekers van Pyrex, daarmee voel je je gelijk een scheikunde professor.

Weegschaal

Bakken is meer wetenschap dan gevoel. Daarom is het bijna onmogelijk om zonder weegschaal te bakken. Zorg ervoor dat je weegschaal snel reageert en minimaal 5 kg aan kan. Met de Tare functie (doorweeg) kun je een bakje op de weegschaal zetten en dan het nulpunt resetten. Zo wordt het bakje/kom niet meegerekend bij het wegen.

Klopper

Room opkloppen, ei luchtig maken etc. Hiervoor heb je een klopper nodig. Dit kan met een garde of een elektrische klopper. De OXO kloppers hebben een aangenaam handvat waardoor het minder vermoeiend voelt. Maar wil je het goed aanpakken dan raad ik een Bamix staafmixer aan. Als je een Magimix hebt, kun je ook het opklop onderdeel hiervoor gebruiken. 

Deegkneden

Het kneden van deeg kan met de hand, maar dat is een vermoeiende klus en vergt veel kracht. Heb je weinig ruimte? Gebruik dan de handmatige deegkneder van Koswa. Deze maakt het kneden van deeg een stuk makkelijker.

Maar voor het echte werk raden we een kneedmachine aan. Het beste om gelijk te investeren in een Magimix want deze kun je gelijk voor veel andere klusjes in de keuken gebruiken. Dit is een handige alles in een machine die zorgt voor ruimte in je keuken doordat je niet 10 verschillende apparaten op je aanrecht hebt staan.

Deegroller

Na het kneden moet je het deeg platter maken, dat doe je met een deegroller. Hiervoor zijn vele gadgets maar een normale deegroller werkt het best. Doe je het vaak? Gebruik dan een kogelgelagerde deegroller voor een egaler effect.

Bakvormen

Deze zijn afhankelijk van wat je wilt maken, een cake, brood, quiche, macaron etc. Wil je zo min mogelijk kans op verpesten? Neem dan een bakvorm met een Keramische binnenlaag. Dan heb je minder kans dat je cake blijft plakken wanneer je deze eruit wilt halen.

Pizzasteen 

Bij het zelf maken van pizza’s komt vaak voor dat de bodem zompig is in plaats van lekker knapperig. Door het gebruik van een pizzasteen voorkom je dit. Naast de oven kun je een pizzasteen ook nog eens gebruiken op een barbecue met deksel. Door het gebruik op barbecue creëer je eigenlijk een ministeenoven en is je pizza nog veel rijker aan smaak. 

Oven rekje

Als je een oven hebt is de kans aanzienlijk groot dat je ook een ovenrekje hebt. Maar wist je dat deze goed van pas komt bij het bakken? Plaats na het bakken je brood of taart op dit rekje zodat de warmte geleidelijk weg kan. Doe je dit niet bestaat er een kans dat de bodem zompig wordt. 

Lamé mes / broodmesje

Met een lamémesje snijd of scoor je makkelijk in het brood. Hierdoor “kies” je als het ware waar het brood open scheurt tijdens het bakken. Doe je dit niet dan ontstaan er wilde scheuren in het brood. Als je dan bijvoorbeeld 5 broden tegelijk bakt zien deze er alle 5 anders uit.

Om dit te voorkomen kun je dus met een vlijmscherp mes snedes in het deeg maken waardoor het precies op die plek openscheurt in de oven. Het is belangrijk dat het mes echt vlijmscherp is, als je namelijk een minder scherp/ bot mes gebruikt kun je het deeg al snel kapot trekken.

Het voordeel aan een lamémesje is dat dit vaak een scheermesje op een houder is. Hierdoor hoef je het mes niet te laten slijpen maar kun je het snijgedeelte voor een kleine prijs gewoon vervangen. 

Deegdoek

Deegdoek, bakkerslinnen, deegkleed kent veel namen, maar is allemaal hetzelfde concept. Het deegkleed is altijd gemaakt van 100% linnen. Het is een stevige doek waar je je deeg in kan laten rijzen. Doordat het kleed van zulk stevig materiaal is gemaakt blijft het goed liggen. Hier kun je dan ook mooi meerdere stokbroden naast elkaar in leggen. Dankzij het materiaal van het kleed zullen de broden niet tegen elkaar aan gaan plakken. 

Deegdoeken heb je in verschillende soorten. Zo heb je 1 groot doek, of een doek met elastaan die je makkelijk over een rijsmandje heen kan trekken. Deze kan je dan ook weer gebruiken om je gebakken brood mee te bewaren.

Belangrijk aan een deegdoek is dat je hem niet wast. Om hem schoon te houden klop je hem enkel uit en als het echt nodig is spoel je deze uit met water. Stop hem nooit in de wasmachine en was hem nooit met zeep. Doe je dit wel, dan krijgt je deeg de smaak van je (af)wasmiddel ;)